Najważniejsze informacje (kliknij, aby przejść)
Natalia LL (Lach-Lachowicz) ponad 40 lat temu rozebrała się, włożyła okulary przeciwsłoneczne, położyła się na kanapie i objęła nogą futro. Uwieczniła to na fotografii, którą nazwała „Sztuką zwierzęcą”.
Widzimy element zwierzęcy, który jest zdominowany przez ludzką kontrolę nad środowiskiem i pozą. Zwierzę jest tu sprowadzone do roli futrzanego dodatku, pojawia się jako luksusowa zabawka, źródło przyjemności, bezpieczna namiastka natury w sztucznym środowisku stworzonym przez człowieka. Z drugiej strony kobiece ciało pokryte futrem, można postrzegać jako "bestialski" mechanizm natury, tak samo zredukowane do funkcji luksusowego gadżetu podlegającego kryterium przyjemności.Culture.pl
"Sztuka zwierzęca" i wystawa stała w Muzeum Narodowym we Wrocławiu
„Sztuka zwierzęca” jest we Wrocławiu. Można ją obejrzeć w Pawilonie Czterech Kopuł, gdzie mieści się muzeum sztuki współczesnej. Jej autorka dwa lata przed śmiercią zostawiła w naszym mieście kilkadziesiąt innych prac. Część z nich już niedługo dołączy do wystawy stałej. — Muzeum Narodowe we Wrocławiu posiada obszerną kolekcję dzieł Natalii Lach-Lachowicz. W 2020 roku dzięki darowi artystki powiększyła się ona o kolejnych 31 prac — wspomina Iwona Dorota Bigos, kierowniczka Pawilonu Czterech Kopuł. — Część z podarowanych obiektów widzowie będą mogli obejrzeć już we wrześniu na wystawie stałej kolekcji sztuki polskiej drugiej połowy XX i XXI wieku w pawilonie — zapowiada.
Przekazane przed dwoma lata dzieła to m.in. „Trwoga paniczna”, „Chichot Odyna”, „Brunhilda”, „Transpolacje Odyna”, „Dulce – Post Mortem” i „Topologia ciała”. Kuratorzy wybierają odpowiednie na wystawę.
Natalia LL – legenda konceptualizmu polskiego
„Topologia ciała” to fotografia z 1967 roku, pokazana na wystawie „Doing gender” w roku 2013. Natalia LL w swojej twórczości nierzadko podejmowała temat nagiego ciała i płci chcąc stworzyć jej nowy wizerunek. — Ciało jest czymś najpiękniejszym, co człowiek posiada. Dla mnie pokazywanie ciała, pokazywanie nagości w perfommance jest rzeczą zwyczajną, bo wtedy człowiek jest taki, jaki jest. Ja oczywiście robiłam bardzo odważne rzeczy — mówiła Natalia LL w nagraniu wideo dla portalu Culture.pl.
Wpływy body-artu i konceptualizmu były być może najważniejsze w twórczości Natalii LL, która łączyła intelektualizm ze zjawiskami biologicznymi. Przez takie połączenie stawiała pytania o podstawy egzystencji i naturę człowieka. Natalia LL jest nazywana legendą sztuki konceptualnej i gwiazdą polskiej neoawangardy.
Zarówno polski konceptualizm, jak i kariera Natalii LL miały początek Wrocławiu. Kierunek ten rodził się w naszym mieście w latach 60. i 70. Pod koniec lat 60. Natalia LL kończyła studia na obecnej Akademii Sztuk Pięknych. W 1967 we Wrocławiu miała pierwszą w życiu wystawę indywidualną, w galerii KMPiLK. Przypominała, że w tamtym czasie o sztuce współczesnej dyskutowano w słynnej galerii Pod Moną Lizą oraz w nie mniej znanej PERMAFO, którą założyła wraz z mężem – Andrzejem Lachowiczem. Nazwa galerii, która promowała fotografię, filmy i performance, zgodnie z tym, co było modne na Zachodzie, pochodziła od określenia fotografia permanentna. Pierwszą wystawę swoich prac Natalia LL zorganizowała w niej w 1972 roku.
"Sztuka konsumpcyjna" – obnażenie PRL-u
W tym właśnie roku artystka popełniła cykl fotografii i wideo „Sztuka konsumpcyjna”, który dziś jest najprawdopodobniej najbardziej rozpoznawalnym jej dziełem. Cykl ukazuje twarze kobiet podczas jedzenia: bananów, kisielu czy parówki. — Napisałam kiedyś, że będę zapisywała, rejestrowała rzeczy zwyczajne, codzienne: jedzenie, mówienie, spanie, skakanie, dotykanie — mówiła w wypowiedzi dla Culture.pl. — Rejestracja konsumpcji nagle okazała się erotyczna, albo – jak mówiła i pisała zachodnia krytyka – jest to sztuka krytyczna, wykazująca, że w tych czasach w czasach peerelu nie było niczego. Sztuka krytyczna obnażająca peerel.
„Sztuka konsumpcyjna” pozwoliła Natalii LL zapisać się na kartach sztuki światowej i otworzyła przed nią drzwi do ruchu feministycznego. — Znalazłam się w nurcie sztuki feministycznej, a właściwie sztuki kobiet. Zapraszano mnie za granicę, byłam na różnych sympozjach, byłam pokazywana na wystawach. Jestem szczęśliwa, że zostałam dobrana do tego ruchu. Właściwie to walczyłyśmy, żeby zaistnieć w sztuce, w dobrych galeriach, żeby nasze prace kupowały muzea. Prawa i społeczne rzeczy były już załatwione. Nam chodziło o wejście w dobrą sztukę, żeby kobiety zaistniały w pełni — wspominała.
Natalia LL (1937 –2022) na cmentarzu Osobowickim
Natalia LL urodziła się w Żywcu w 1937 roku. W Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych we Wrocławiu studiowała w latach 1957 – 1963. Rok po ukończeniu nauki przyłączyła się do Związku Polskich Artystów Fotografików. Zmarła 12 sierpnia 2022 roku w wielu 85 lat. Spoczęła na miejscu osób zasłużonych na cmentarzu Osobowickim we Wrocławiu.
Prace artystki znajdują się w zbiorach m.in. Muzeum Narodowego we Wrocławiu, w Gdańsku i Warszawie, Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeum Śląskiego w Katowicach, w Zamku Ujazdowskim w Warszawie, jak również za granicą m.in. w muzeach w Bonn i Kolonii (Niemcy), Lubljanie (Chorwacja), w Nowym Jorku (USA) i Paryżu (Francja).
